Aby zaspokoić zapotrzebowanie na paszę, kiszonkę z kukurydzy wytwarzają głównie gospodarstwa mające przede wszystkim bydło mleczne. Coraz częściej dochodzi do sytuacji, w której właściciele stad bydła rezygnują z innych upraw pozostawiając w areale tylko użytki zielone i kukurydzę.

Najważniejszym kryterium w wyborze terminu zbioru jest zawartość suchej masy w zakiszanym materiale. Natomiast czynnikami decydującymi o zawartości suchej masy są: odmiana, warunki pogodowe, faza wzrostu oraz wysokość ścinania roślin w czasie zbioru. Skoro zawartość suchej masy w kolbie i ziarniakach jest większa niż łodygach i liściach, to im wyżej będą ścinane rośliny przez sieczkarnię, tym wyższa będzie zawartość suchej masy. Wyższe koszenie zapobiega też zanieczyszczeniu kiszonki mikotoksynami. O terminie zbioru kukurydzy na kiszonkę nie powinny decydować data, możliwość wykonania usługi czy też przykład sąsiada, ale faktyczna zawartość suchej masy w zakiszanym materiale – łodygach, liściach i całej kolbie. Przystępując do zbioru kukurydzy na kiszonkę w optymalnym terminie, pamiętajmy też o odpowiednim pocięciu zakiszanej masy, czyli na sieczkę o długości około 1 cm.

Żniwa to szczególny czas dla każdego rolnika. Zbiór plonów to zwieńczenie całorocznej pracy, której trudy rekompensuje pozyskany  plon z pól. Jego wielkość i jakość stanowią o efektach działań prowadzonych przez cały sezon. Pole bowiem to trudny, wymagający przeciwnik i sojusznik do stworzenia roślinom optymalnych warunków do ich rozwoju. Dlatego wynik  plonowania to efekt wapnowania oraz budowania zasobności w składniki pokarmowe przez wiele lat.

W bieżącym sezonie sytuacja żniwna praktycznie na terenie całego kraju jest trudna. Żniwa są opóźnione w stosunku do lat poprzednich, a pracę na polach utrudniają opady deszczu lub upały. Plony z większości pól są zadowalające a z pozostałych roślin dopiero się rozpoczynają, na początku koszone są plantacje założone na najsłabszych stanowiskach.
Warunki pogodowe  powodują , że sytuacja na polach jest bardzo dynamiczna. Pierwsze kombajny, które kosiły  jęczmień ozimy, wyjechały na pola z początkiem lipca. Oczywiście koszenie rozpoczęto na glebach słabszych, gdzie rośliny pod wpływem wysokich czerwcowych temperatur dojrzały najszybciej. Na glebach lepszych żniwa rozpoczęły się w kolejnych tygodniach. Opady deszczu lub upalne  dni  często hamowały prace, co powodowało, że żniwa jęczmienia się przeciągały. Niemniej większość gospodarstw zakończyła kosić jęczmień pod koniec 3 tygodnia lipca.
Plony jęczmienia ozimego są bardzo zróżnicowane i wynoszą 8-10 ton z hektara, przy wilgotności ok. 12-13%. Rolnicy oceniają plony jako dobre i stabilne. W wielu miejscach są wyższe niż w roku poprzednim. Niestety jakość ziarna nie zawsze jest zadowalająca, ponieważ często ziarno cechuje się słabym wyrównaniem, co ma wpływ na ostateczne ceny w skupie. Pod koniec 3 tygodnia lipca część gospodarstw rozpoczęła koszenie rzepaku ozimego. Podobnie jak z jęczmieniem ozimym, rolnicy ruszyli z kombajnami na pola słabsze i na tzw. „górki”.
Plony rzepaku są bardzo zróżnicowane i wynoszą 2-4 t/ha. Podobnie jest z wilgotnością, tu również mamy dużą rozbieżność, która wynosi 6-10%. Warto wspomnieć, że rzepak powinien mieć max. 9% wilgotność.
Postęp prac żniwnych w tym roku był  zależny od pogody. Niestety prognozy nie były optymistyczne i zapowiadały się, że czekały nas trudne i mokre żniwa. Jednoczesne dojrzewanie pszenicy i rzepaku, zwłaszcza na mocniejszych polach, spowodowało spiętrzenie prac polowych.

Miejmy nadzieję że przyszły rok będzie bardziej sprzyjający a plony bardziej stabilne i zadowalające czego życzymy wszystkim  rolnikom.

Lato w pełni wysokie temperatury dalej nie odpuszczają…

Stres  cieplny  to  przegrzanie  organizmu krowy spowodowane wysoką temperaturą  i  wysoką  wilgotnością otoczenia. Powoduje zmniejszenie wydajności  mlecznej  krów  nawet o 30-35%.  Główną  przyczyną  jest wpływ ciepła otoczenia na przemiany zachodzące w organizmie krowy oraz zmniejszenie pobieranie paszy.

Co robić w takich przypadkach?

– zapewnić zwierzętom stały dostęp do wody
– zwiększyć  częstość  zadawania  pasz  do 3 – 4  razy  w  ciągu  doby
– zwiększyć ilość pasz podawanych na noc
– instalować wentylator  nad stołem  paszowym  zachęci to krowy do
pobierania paszy

Jakie dodatki paszowe zastosować ?

W  wysokich  temperaturach  krowy  mleczne  narażone są w wysokim stopniu  na  subkliniczne   kwasice   dlatego   powinniśmy  zastosować produkty z linii TOP MINERAL takie jak: kwaśny węglan sodu, tlenek magnezu  oraz  fosforan  jednowapniowy,  które  w  skuteczny  sposób zmniejszą    ryzyko    wystąpienia    kwasicy     oraz     innych    chorób metabolicznych związanych z stresem cieplnym.

To już trzeci artykuł powiązany ze sobą tematyką wysokich temperatur.

Tak  jak  pisaliśmy  w  poprzednich  artykułach  na  temat  stresu, chorobach u zwierząt spowodowanych upałami, nie możemy pominąć tematu  wentylacji  w  oborach.  Musimy  sobie  zdawać  sprawę,  że wszystkie te tematy są ściśle powiązane ze sobą i wpływają na kondycje stada. Występujące  okresowo  upalne  dni  są  dużym  zagrożeniem dla stada krów mlecznych  i  mogą  być  znacznie  bardziej  uporczywe  dla hodowców  tych  zwierząt  aniżeli  zimowe  spadki  temperatur  mocno poniżej zera.
Poza utrzymaniem odpowiedniej temperatury panującej w oborze, sprawna  wentylacja  pozwala  na  utrzymanie odpowiedniego mikrokli-matu, a w tym przede wszystkim redukuje stężenie szkodliwych gazów (dwutlenek węgla, siarkowodór, amoniak).
Chcę zwrócić uwagę na wentylację mechaniczną (wymuszoną). Jest to system  wentylacji  do  której  wykorzystywane  są  różnego  rodzaju wentylatory połączone z wietrznikami.

Wentylatory mogą być różnego typu i dopasowane do konkretnych budynków, w zależności od wielkości  i kubatury obiektu. Na rynku jest dostępnych   wiele   ofert   systemów   wentylacji   mechanicznej,  które obejmują  różnej  mocy wentylatory. Systemy wentylacji wymuszonej są jednak  obarczone  pewnymi  kosztami – zaczynając  od  zakupu,  przez koszty użytkowania (energia elektryczna), a kończąc na amortyzacji i kosztach napraw i wymiany po pewnym czasie.
Przewagę więc mają nad nimi systemy wentylacji grawitacyjnej, które również wkraczają do polskich nowoczesnych obór.

Właściwe  umieszczenie  urządzeń  mieszających  powietrze  ma  tu wielkie znaczenie. Urządzenia te muszą być zlokalizowane w  punktach  o największym stłoczeniu zwierząt, a przepływ powietrza powinien być możliwie swobodny.
W przypadku wentylacji budynku nie wolno zapomnieć o wentylacji pomieszczeń, w których zwierzęta choć przebywają stosunkowo krótko to  jednak  w  znacznym  zagęszczeniu.  Mianowicie  jest to poczekalnia przed  halą  udojową.  Samo  przejście  do  poczekalni  jest  czasami czynnikiem stresowym dla zwierząt. W upalne dni (zwłaszcza podczas wieczornego doju) w dużym stłoczeniu zwierząt w poczekalni do hali udojowej  dodatkowym  czynnikiem  stresowym  może  być  wysoka temperatura.

Mimo  iż   dbamy   o   zapewnienie   naszym   zwierzętom   paszy, odpowiednich warunków  bytowych  do  efektywności   produkcji,  nie zapominajmy  że  sprawnie  działająca  wentylacja  jest  niezbędna  do utrzymania odpowiednich warunków klimatycznych w oborach w ciągu całego  roku,  a  podczas  miesięcy  letnich,  które  niosą za sobą ryzyko wystąpienia  zjawiska  zwanego  stresem  cieplnym,  jest  to  warunek konieczny dla efektywnej produkcji mleka.

Kończymy serię artykułów  na  temat  stresu cieplnego.  Zachęcamy do lektury naszych wpisów. W następnym artykule postaramy się zaintere-sować Państwa innym tematem równie ciekawym jak poprzednie.

Jak zmniejszyć stres cieplny u krów w oborze?

        Długo  utrzymujące  się   wysokie   temperatury  latem   wpływają niekorzystnie  na  zdrowie  i  produkcyjność   naszych  zwierząt.  Bydło niezbyt  dobrze  znosi  upalne  dni.  Woda   w   poidłach  powinna  być chłodna.  Liczba  poideł  dostosowana  do  obsady.  Należy  zadbać  o stały  dostęp  do  lizawek.   Tłok  w   kojcach   również   nie  będzie korzystnie    wpływał   na   zwierzęta   podczas   upałów.   W   oborach znakomicie   sprawdzają   się   również   klimatyzatory,   zraszacze  (nawet ogrodowe),  pod które krowy chętnie wchodzą w upalne dni.

Jak zmniejszyć stres cieplny u krów na pastwisku?

Przede  wszystkim  krowy  muszą  mieć  możliwość  schronienia -zadaszenia (wiaty).Dostęp do chłodnej wody do picia jest najważniejszy – gasi pragnienie  i  zabezpiecza przed  odwodnieniem. Aby  zmniejszyć spadki  produkcji  mleka  i  przyrostów  można stosować pasze bardziej skoncentrowane pod względem białka i energii  oraz  dodatki  paszowe zachęcające  d o pobierania  paszy. Na pastwiskach powinny znajdować się lizawki  dostarczające  witamin  i  minerałów,  które  są  nadmiernie usuwane  z  organizmu  z  potem  i  śliną.  Bardzo  dobrą  metodą  jest dodatkowe zadaszenie żłobów i poideł, przy których  bydło  przebywa
w ciągu dnia.

Należy  podawać  w tym  czasie  trochę  inne  pasze,  o  większej koncentracji  i trochę mniej włókna, bo  wytwarza  się dużo energii od środka,  co  dodatkowo  ogrzewa krowy.  Należy podawać pasze, które posiadają  dużo potasu – lucernę,  wysłodki,  melasę.  Można wystawić lizawki z sodem, potasem i magnezem.

Witaminy są istotnymi do życia związkami organicznymi o różnej budowie chemicznej, spełniającymi w żywym organizmie zwierzęcym bardzo  ważne  funkcje  biologiczne.  Są niezbędne do prawidłowego przebiegu metabolizmu i wymagane  ze  względu na zdrowie i funkcje fizjologiczne, takie jak:

-wzrost
-rozwój
-potrzeby bytowe
-reprodukcja

Niedobory witamin są przyczyną specyficznych objawów lub chorób wynikających  z  nieprawidłowego  wchłaniania lub niewystarczającej podaży.  Producentami  witamin  w  przyrodzie  są  rośliny  i mikroorganizmy (z nielicznymi wyjątkami). Zwierzęta nie mają zdolności syntetyzowania  tych  związków  i  dlatego powinny je otrzymywać z pokarmem. Prekursorami, z których w organizmach zwierząt  tworzą się  właściwe  witaminy  są  prowitaminy.  Typowymi przedstawicielami  prowitamin  są  np.:  ß-karoteny,  przekształcone
w  witaminę  A,   a   także   ergosterol   i   7- dehydrocholesterol,
z których powstają  witaminy D2 i D3.

Coraz częściej proponuje się, aby zapotrzebowanie krów mlecznych na witaminy pokrywane było w dodatkach witaminowych.

Warunkiem zdrowia i dobrych wyników produkcyjnych jest stosowanie paszy o wysokiej wartości odżywczej. Kluczem do sukcesu w hodowli bydła jest maksymalizacja udziału dobrych jakościowo kiszonek w dziennej dawce pokarmowej.
Zakiszenie zielonej masy jest obecnie najbardziej racjonalną i uzasadnioną ekonomicznie metodą konserwacji pasz objętościowych dla przeżuwaczy. Rodzajem takiej paszy są sianokiszonki. Sianokiszonka to pasza, rodzaj kiszonki, przygotowanej z roślin podsuszanych o zawartości 30-40% suchej masy. Dobrze sporządzona sianokiszonka może być podstawą żywienia zarówno bydła mlecznego, jak i bydła mięsnego.
Odpowiedni termin koszenia dla traw to faza kłoszenia natomiast w przypadku lucerny przyjmuje się, że najwyższą wartość paszową lucerna uzyskuje w fazie paczkowania. Najlepsza pora to od południa do popołudnia wtedy w roślinach jest najwyższe stężenie węglowodanów, przy suchej i lekko wietrznej pogodzie. Wskazany jest możliwie najkrótszy czas pozostawienia skoszonego materiału roślinnego na polu, maksymalnie do jednego dnia. Dla właściwego określenia wilgotności zielonki przeznaczonej do zakiszenia warto wykonać test polowy. Jest on niezwykle prosty i polega na skręceniu zagarniętej z pokosu wiązki w dłoniach. Jeżeli ręce pozostaną lekko zielone to jest to właściwy moment do zbioru.

Cechy dobrej sianokiszonki:

–  30-40% suchej masy,
–  do 20-25% włókna w suchej masie,
–  15% białka ogólnego w suchej masie,
–  pH na poziomie 4,3-4,7,
–  kiszonka powinna charakteryzować się swoistym, aromatycznym, –       przyjemnie kwaskowym zapachem,
–  kolor kiszonki powinien być najbardziej zbliżony do koloru surowca     wyjściowego z odcieniem lekko brązowym,
–  liście i łodygi powinny być dobrze widoczne, bez zanieczyszczeń i         pleśni.